Tác giả : Simone McCarthy , Kathleen Magramo , và Berry Wang

Nguồn: CNN

Ngày đăng: 2023-08-06

Một người dân lội trong nước lũ ngập đến ngực vào ngày 3 tháng 8 năm 2023, gần thành phố Trác Châu, tỉnh Hà Bắc.Hình ảnh Kevin Frayer/Getty

Theo truyền thông nhà nước, hơn một triệu người đã buộc phải rời bỏ nhà cửa do tàn dư của cơn bão ở tỉnh Hà Bắc, đông bắc Trung Quốc, khi các quan chức cảnh báo có thể mất một tháng để nước rút ở một số khu vực.

Bão Doksuri đổ bộ vào tỉnh Phúc Kiến phía đông nam Trung Quốc vào ngày 28 tháng 7 trước khi suy yếu và di chuyển về phía bắc .

Những cơn mưa sau đó làm ướt sũng Hà Bắc, một tỉnh có 75 triệu dân, và các thành phố lân cận là Bắc Kinh và Thiên Tân. Theo chính quyền Trung Quốc, lũ lụt ở những khu vực này đã khiến cư dân mắc kẹt, cuốn trôi cầu và đường cao tốc, khiến khoảng 30 người thiệt mạng.

Cơn bão cũng mang đến lượng mưa lớn nhất mà Bắc Kinh đã trải qua trong 140 năm qua, đánh dấu một thử nghiệm quan trọng về khả năng xử lý thời tiết khắc nghiệt của khu vực mà các chuyên gia cảnh báo sẽ trở nên thường xuyên hơn cùng với biến đổi khí hậu.

Các cư dân sơ tán đã được chuyển đến nơi trú ẩn tạm thời trong các khách sạn và trường học, theo báo cáo của phương tiện truyền thông nhà nước.

Các bài đăng trên mạng xã hội cho thấy mọi người quyên góp cho những nơi trú ẩn này hoặc dựng gian hàng để cung cấp thực phẩm, trong khi chính quyền một quận ở Thiên Tân kêu gọi cư dân giúp đỡ các người thân và hàng xóm phải di dời của họ.

Một người phụ nữ ngồi cạnh con đường ngập nước sau mưa lớn ở Trác Châu, tỉnh Hà Bắc, phía bắc Trung Quốc vào ngày 2/8/2023. Ngọc Gao/AFP/Getty Images

Nhiều người trong số những người phải di dời ở Hà Bắc, một trung tâm công nghiệp và nông nghiệp, nơi có nhiều người đi lại ở Bắc Kinh, đã buộc phải rời khỏi nhà của họ ở những khu vực mà chính quyền đã xả nước lũ dồn nén từ các hồ chứa ơ đập thủy điện.

Ít nhất 10 người đã thiệt mạng ở Baoding, một thành phố lớn ở Heibi, chính quyền thành phố cho biết hôm thứ Bảy. 18 người khác được thông báo mất tích. Chính quyền địa phương cho biết những cơn mưa trong thành phố buộc khoảng 627.000 người phải sơ tán và ảnh hưởng đến hơn 1,1 triệu người.

Hàng ngàn ngôi nhà đã bị hư hại hoặc phá hủy. Chính quyền địa phương cho biết thiệt hại kinh tế do cơn bão gây ra vào khoảng 2,2 tỷ USD.

Khoảng 1,5 triệu người đã được sơ tán khỏi tỉnh Hà Bắc, mặc dù không rõ liệu một số người trong khu vực kiểm soát lũ lụt đã được sơ tán trước đó do mưa lớn hay chưa.

Hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa xã đưa tin 883 thị trấn và thị trấn ở 98 khu vực cấp quận của Hà Bắc đã bị ngập lụt ảnh hưởng đến hơn 2,2 triệu người.

Trong số những người được di dời, hơn 960.000 người đến từ các khu vực lưu vực lũ và lưu vực nhằm giảm tác động của lũ lụt ở hạ lưu ở Hà Bắc, trụ sở kiểm soát lũ lụt và cứu trợ hạn hán của tỉnh cho biết hôm thứ Bảy.

“Một số khu vực kiểm soát lũ lụt lần lượt được kích hoạt, dẫn đến việc di dời và thiệt hại kinh tế tương đối lớn”, Yang Bang, một quan chức của Bộ Tài nguyên nước, nói với đài truyền hình nhà nước CCTV.

"Trong tình hình hiện nay, các hồ chứa ở thượng nguồn đã đạt mực nước cao và cần được xả khẩn cấp, đồng thời, các sông ở hạ lưu cũng phải đối mặt với khả năng hạn chế để xử lý các dòng lũ", ông Yang nói.

Một bình luận từ một quan chức tỉnh, người cho rằng việc xả lũ ở Hà Bắc được thực hiện là để bảo vệ thủ đô của Trung Quốc…, đã gây ra phản ứng dữ dội và tranh luận về việc xử lý lũ lụt trên mạng xã hội.

Ni Yuefeng, bí thư đảng ủy tỉnh Hà Bắc, được trích dẫn trong các báo cáo truyền thông kêu gọi các khu vực giáp ranh với Bắc Kinh "kiên quyết phục vụ như một 'con hào thoát nước' cho thủ đô."

Trong một bài viết được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội, một blogger khẳng định gia đình họ đang ở trong vùng bị lũ lụt ở Hà Bắc viết: “Tôi hy vọng rằng từ giờ trở đi, chúng tôi không phải là 'vật hy sinh' để bảo vệ thủ đô nữa. ” – trong khi một số nhà bình luận tranh luận về quan điểm này.

Trong khi truyền thông nhà nước dẫn lời các quan chức khác nói rằng hệ thống thoát nước ở Hà Bắc đóng vai trò giảm bớt áp lực lên lưu vực lũ lụt, nó cũng bác bỏ ý kiến cho rằng một khu vực bị ngập lụt là để bảo vệ một khu vực khác.

Một báo cáo của phương tiện truyền thông nhà nước dẫn lời kỹ sư thủy lực Cheng Xiaotao nói rằng đặc tính này “không chính xác lắm” về cách thức hoạt động của việc kiểm soát lũ lụt.

Không có dữ liệu chính thức nào được công bố về chi phí thiệt hại đối với nhà cửa và đất canh tác.

Lũ lụt làm ngập một ngôi làng ở thành phố Baoding, tỉnh Hà Bắc, vào ngày 2 tháng 8 năm 2023.Ngọc Gao/AFP/Getty Images

Theo quy định quốc gia, chi phí tài sản bị hư hại do xả nước trong khu vực kiểm soát lũ lụt sẽ được đền bù 70%.

Trong khi đó, Hà Bắc đã cử 3.385 nhóm công tác và huy động vật tư trị giá 150 triệu nhân dân tệ, tương đương khoảng 21 triệu đô la Mỹ, để hỗ trợ các nỗ lực cứu hộ và cứu trợ vào sáng thứ Sáu.

Theo Tân Hoa xã, hơn 300 đội cứu hộ khẩn cấp chuyên nghiệp và 6.913 người đã tham gia công tác cứu hộ tại chỗ ở Trác Châu, một trong những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất ở Hà Bắc.

Thảm họa chỉ ra những thách thức mà khu vực này phải đối mặt – nằm trong lưu vực sông Haihe, nơi hội tụ của 5 con sông – khi có mưa lớn và lũ quét.

Đây cũng là hệ thống sông lớn nhất ở miền bắc Trung Quốc, có tổng diện tích 265.000 km2, bao gồm 180 triệu ha.

Shao Sun, nhà khí hậu học nghiên cứu các nguy cơ khí tượng tại Đại học California Irvine, nói với CNN rằng miền bắc Trung Quốc đã phải đối mặt với mưa cực lớn trong thập kỷ qua và cần tăng cường khả năng phòng chống thiên tai.

Sun giải thích do địa hình phía bắc Trung Quốc cao hơn ở phía tây và thấp hơn ở phía đông nên lượng mưa thường tích tụ ở phía tây của Đồng bằng Hoa Bắc - nơi có Hà Bắc, Thiên Tân và Bắc Kinh. Nước sau đó được rút về phía đông vào đại dương.

Đối với các đô thị có nguy cơ cao nằm gần núi, bên cạnh giải quyết vấn đề tiêu thoát nước, chống ngập úng ở đô thị, cần quan tâm hơn nữa đến việc giảm thiểu nguy cơ lũ quét, trong đó có các biện pháp xả nước có kiểm soát để điều tiết dòng chảy nhằm giảm tác động đến vùng hạ du, theo báo Sun.

Ông nói: “Các tiêu chuẩn thiết kế hệ thống thoát nước ở các thành phố phía bắc Trung Quốc cần được cải thiện hơn nữa để chống chọi với tần suất ngày càng tăng của các hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu gây ra.”

----------