Nguồn: BBC

Ngày đăng: 2023-09-23

Chính quyền ông Biden đang có các cuộc đàm phán với Việt Nam về một thỏa thuận chuyển giao vũ khí lớn nhất trong lịch sử giữa hai cựu thù, hãng tin Reuters loan tin.

Gói vũ khí có thể sẽ được chuyển giao trong năm tới, với việc mua bán các chiến đấu cơ F-16, theo Reuters.

Thỏa thuận, nếu được thực hiện, sẽ gạt Nga sang bên lề trong quan hệ mua bán vũ khí với Việt Nam. Moscow vốn là đối tác truyền thống của Hà Nội trong việc cung ứng các vũ khí của Nga sản xuất, có giá thành thấp hơn nhiều so với hàng Mỹ.

Thỏa thuận vũ khí lớn giữa Hoa Kỳ và Việt Nam cũng sẽ khiến cho Bắc Kinh khó chịu, trong bối cảnh tranh chấp lãnh thổ giữa Việt Nam và Trung Quốc vẫn đang tiếp tục diễn ra ở Biển Đông, và Hà Nội đang muốn tăng năng lực phòng thủ trên biển.

Hiện vẫn còn trong giai đoạn đàm phán sơ khởi ban đầu, chưa có nội dung chi tiết nào được đưa ra. Tuy nhiên, thỏa thuận mua bán vũ khí là một chủ đề then chốt trong các cuộc thảo luận chính thức giữa Việt Nam và Hoa Kỳ tại Hà Nội, New York và Washington trong tháng qua, Reuters nói.

Trong chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden tới Hà Nội hôm 10-11/9 vừa qua, hai nước đã công bố nâng cấp quan hệ song phương từ mức 'đối tác toàn diện' lên 'đối tác chiến lược toàn diện'. Việc nâng cấp này khiến cho vị thế của Washington trong quan hệ với Việt Nam nay ngang bằng với quan hệ của Hà Nội với hai đồng minh lâu đời, Nga và Trung Quốc.

Quân đội Việt Nam vốn chủ yếu dựa vào vũ khí, khí tài của Nga, nhưng các khoản chi để mua sắm hàng Nga đã giảm mạnh trong những năm gần đây.

Theo số liệu từ Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), thời điểm Việt Nam nhập khẩu vũ khí Nga nhiều nhất là năm 2014, với tổng trị giá 1 tỷ đô la. Đến 2021, con số này chỉ còn là 72 triệu đô la.

SIPRI nói từ năm 1995 đến 2021, Việt Nam nhập khẩu tổng cộng 9,07 tỷ USD vũ khí, trong đó Nga chiếm 7,4 tỷ USD (81,6%).

Lệnh cấm vận vũ khí cho Việt Nam đã được gỡ bỏ vào năm 2016, tuy nhiên, xuất khẩu của Hoa Kỳ vào nước này kể từ đó vẫn bị giới hạn ở tàu tuần duyên, máy bay huấn luyện và công tác đào tạo sử dụng thiết bị, trong lúc Nga cung ứng tới khoảng 80% cho kho vũ khí đạn dược của Việt Nam.

Trong khoảng một thập niên qua, tổng chi phí của Việt Nam vào việc nhập khẩu vũ khí, thiết bị và đào tạo quân sự Hoa Kỳ đạt chưa tới 400 triệu đô la, Reuters nói.

Sau khi Nga mở cuộc chiến tại Ukraine, Việt Nam dường như đang tăng tốc đa dạng hóa kho vũ khí của mình ngoài Nga, thông qua mua vũ khí từ Mỹ, Israel, Hà Lan và Hàn Quốc.

Tuy nhiên, Việt Nam cũng vẫn rất tích cực đàm phán với Nga về một thỏa thuận cung ứng vũ khí mới.

Hồi trung tuần tháng 8, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, Đại tướng Phan Văn Giang tham dự hội nghị an ninh quốc tế Moscow lần thứ 11 (MCIS-11) và Diễn đàn Kỹ thuật-Quân sự quốc tế 2023 (Army 2023) tại Moscow.

Tại đây, Tướng Giang đã có cuộc gặp với ông Nikolai Patrushev, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Liên bang Nga, và có buổi làm việc với Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu, truyền thông Việt Nam nói.

Tính tương thích trong vũ khí sẽ là một vấn đề lớn cho Việt Nam khi muốn theo đuổi chiến lược đa dạng hóa kho vũ khí của mình.

Theo bài blog của cây viết Sebastien Roblin đăng trên trang tin NationalInterest.org chuyên về an ninh, quốc phòng và ngoại giao Hoa Kỳ, chiến đấu cơ F-16 ra đời từ những trải nghiệm không mấy dễ chịu của các phi công Mỹ trong cuộc chiến Việt Nam.

Thời đó, các chiến đấu cơ F-4 Phantom nặng nề với công nghệ tên lửa tầm xa chưa hoàn thiện và thiếu khả năng dịch chuyển linh hoạt trong phạm vi hẹp đã khá vất vả khi đương đầu với phi công Bắc Việt trong các cuộc không chiến. Điều này khiến Hoa Kỳ nhận ra rằng họ cần có một loại phi cơ nhẹ, giá thành rẻ để có thể tối ưu hóa năng lực chiến đấu trong các cuộc không chiến giáp lá cà.

Là một trong số ít các loại chiến đấu cơ hàng đầu thế giới về tính hiệu quả chi phí, F-16 rất nhanh nhẹn, linh hoạt so với các chiến đấu cơ động cơ kép kềnh càng hơn như F-15 Eagle, với mức chi phí chưa tới một nửa.

Vào năm 2017, giá thành một chiếc F-16 là khoảng 27 triệu đô la Mỹ, và cho đến nay nó vẫn là loại phi cơ được lựa chọn nhiều nhất cho việc hiện đại hóa quân sự.

Được chuẩn thuận từ 1976, trong số 4500 chiếc đã xuất xưởng tính đến năm 2021, có gần 2700 chiếc vẫn đang hoạt động ở khoảng 26 quốc gia khác nhau.

-------------

Tác giả : Thanh Hà

Nguồn: RFI

Ngày đăng: 2023-09-23

Hãng tin Anh Reuters ngày 23/09/2023 trích dẫn hai nguồn tin thông thạo cho biết chính quyền Biden đang đàm phán với Việt Nam về một thỏa thuận mua bán vũ khí lớn nhất từ trước đến nay giữa hai nước cựu thù. Thỏa thuận có thể được đúc kết vào năm tới. Washington không loại trừ khả năng cung cấp chiến đấu cơ F-16 cho Hà Nội. Thỏa thuận này chắc chắn sẽ gặp phản ứng mạnh từ Trung Quốc và giúp Việt Nam bớt phụ thuộc vào nguồn cung cấp vũ khí của Nga.

Reuters cho biết thêm đàm phán giữa Hoa Kỳ và Việt Nam hiện chỉ mới ở « giai đoạn đầu » và kế hoạch cũng có thể bất thành, nhưng đây là một trong những điểm chính trong các cuộc trao đổi giữa đại diện của hai nước đã diễn ra từ cả tháng nay tại Hà Nội, Washington và New York. Một quan chức Mỹ, được Reuters trích dẫn giải thích thêm là kế hoạch này có thể bao gồm luôn cả hợp đồng bán chiến đấu cơ F-16 của Mỹ cho Việt Nam trong bối cảnh căng thẳng với Trung Quốc gia tăng tại Biển Đông. Một nguồn tin thứ nhì cho Reuters biết là Washington đang tìm phương án hỗ trợ tài chính, để lôi kéo Việt Nam về phía mình, xa rời nhà cung cấp truyền thống là Nga.

Việt Nam đang có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông với Trung Quốc và là một khách hàng mua vũ khí của Nga.

Nhà Trắng cũng như bộ Ngoại Giao Việt Nam đều đã từ chối bình luận về tin trên. Tuy nhiên, theo lời một quan chức Mỹ, « quan hệ về an ninh giữa Hoa Kỳ với Việt Nam rất hiệu quả và đầy hứa hẹn ». Chính quyền Biden muốn cung cấp cho Việt Nam một số công cụ để « tăng cường khả năng giám sát trên biển, cũng có thể là máy bay vận tải ».

Trong chuyến công du Việt Nam hai ngày 10 và 11/09/2023, tổng thống Joe Biden và tổng bí thư Đảng Cộng Sản Nguyễn Phú Trọng chính thức nâng quan hệ song phương lên thành đối tác chiến lược toàn diện, tức là mức cao nhất. Từ năm 2016, Hoa Kỳ đã dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí cho Việt Nam, tuy nhiên Nga vẫn là nguồn cung cấp đến 80 % trang thiết bị quân sự cho Hà Nội. Reuters nhắc lại, mỗi năm Việt Nam mua khoảng 2 tỷ đô la vũ khí của nước ngoài.

----------