Nguồn: BBC

Ngày đăng :2024-07-25

Trong khi thành bại của chiến dịch này vẫn còn đang được mổ xẻ, câu hỏi đặt ra là thế hệ lãnh đạo tiếp theo của Đảng Cộng sản Việt Nam và người đang được đánh giá là ứng cử viên số một hiện nay - ông Tô Lâm - có tiếp tục "nổi lửa" hay không.

Giáo sư Abuza từ Trường National War College, thuộc Đại học National Defense (Mỹ) cho rằng nếu là tổng bí thư, ông Tô Lâm sẽ là một lãnh đạo "mang tính thực dụng" hơn ông Trọng vì với xuất thân trong ngành công an, ông không phải là một nhà tư tưởng cộng sản và sẽ nhấn mạnh đến sự phát triển kinh tế của Việt Nam để duy trì "tính chính danh" của Đảng Cộng sản trong người dân.

Ông Tô Lâm - ngôi sao đang lên trong chính trường Việt Nam - hiện đang ở vào "thế như chẻ tre", theo nhận định của nhà quan sát chính trị Nguyễn Quang A.

Vào ngày 18/7, khi ra thông báo về tình hình sức khỏe của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bộ Chính trị đã phân công ông Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước, chủ trì công việc của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư theo trách nhiệm, quyền hạn được Bộ Chính trị quy định.

"Tất cả những ông trong Bộ Chính trị đều đồng ý rằng ông Tô Lâm thay mặt điều hành ở Ban Chấp hành Trung ương. Như vậy có nghĩa là không ai có thể cạnh tranh với ông ấy," Tiến sĩ Nguyễn Quang A nói với BBC hôm 18/7.

Bàn đến khía cạnh kinh tế, Tiến sĩ Nguyễn Quang A nói với BBC rằng: "Người kế nghiệm ông Trọng mà biết cách làm thì phải dừng việc đốt lò này, vì nó có những hậu quả nguy hiểm."

Theo phân tích của ông Quang A, chiến dịch chống tham nhũng của ông Nguyễn Phú Trọng không những "thất bại hoàn toàn" mà thậm chí "gây hại".

Ông nói: "Nó cản trở bao nhiêu GDP của Việt Nam, cản trở bao nhiêu sáng kiến của từng địa phương, từng cá nhân.

Một nhà quan sát chính trị Việt Nam giấu tên thì nói với BBC Tiếng Việt hôm 18/7 rằng theo ông, chiến dịch đốt lò của ông Nguyễn Phú Trọng sẽ không bao tắt, vì không bao giờ hết tham nhũng.

"Các thế hệ lãnh đạo tiếp theo sẽ tiếp tục 'đốt lò', nhưng có thể sẽ dưới các hình thức và quy mô khác. Tham nhũng không mất đi mà chỉ chuyển từ hình thức này sang hình thức khác," ông nói.

Hiệu ứng của chiến dịch đốt lò là khoảng 60.000 người từ chức chỉ trong giai đoạn 2021-2023, trong khi số cán bộ của khu vực công chỉ có khoảng 2,5 triệu.

Chỉ riêng trong hai năm 2023 và 2024, hàng loạt lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam đã mất chức, trong đó phải kể đến hai chủ tịch nước là ông Nguyễn Xuân Phúc (bị miễn nhiệm tháng 1/2023) và ông Võ Văn Thưởng (bị miễn nhiệm tháng 3/2024), hai phó thủ tướng là ông Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam (tháng 1/2023), và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ bị miễn nhiệm ngày 2/5/2024.

Tiếp đó, vào giữa tháng 5, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai cũng mất chức.

Đây được coi là các cơn địa chấn trong chính trường Việt Nam.

Nền kinh tế cũng chịu tác dụng phụ của các chiến dịch này.

Hồi tháng 5/2024, Reuters ghi nhận các nhà đầu tư đã giảm lượng cổ phiếu nắm giữ trên thị trường chứng khoán Việt Nam tương đương gần 2 tỷ USD kể từ năm 2023, trong đó lượng bán ra nhiều nhất được ghi nhận trong những tuần biến động chính trị vào đầu năm 2024.

Ngày 16/5, Reuters trích dẫn một bức thư của Liên Hợp Quốc, Ngân hàng Thế giới và các nhà tài trợ phương Tây gửi tới chính phủ Việt Nam, trong đó nêu rõ rằng Việt Nam đã bỏ lỡ ít nhất 2,5 tỷ USD viện trợ nước ngoài trong ba năm qua và có thể mất thêm 1 tỷ USD nữa do những trì trệ của bộ máy hành chính.

Giáo sư Alexander L Vuving tại Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương Daniel K. Inouye (Mỹ) hôm 19/7 nói với BBC rằng, là một người theo chủ nghĩa thực dụng, Tô Lâm sẽ tiếp tục đốt lò nếu việc này trao cho ông một công cụ chính trị uy quyền hơn.

"Giới đầu tư có thể đặt cược vào giới lãnh đạo coi lĩnh vực doanh nghiệp là ưu tiên, nhưng họ nên biết ai mới nắm thực quyền trong quốc gia này," ông nói thêm.

Tác giả Lê Hồng Hiệp và Nguyễn Khắc Giang viết trên Fulcrum hôm 19/7/2024 rằng di sản chống tham nhũng của ông Trọng sẽ phụ thuộc rất nhiều vào cách tiếp cận của người kế nhiệm.

"Bất kể ai kế nhiệm Trọng, những thay đổi lớn trong chính sách kinh tế và đối ngoại của Việt Nam sẽ ít có khả năng xảy ra.

Không nói tới việc nhà lãnh đạo tiếp theo có tiếp tục 'đốt lò' hay không, nhưng hai chuyên gia này cho rằng thế hệ lãnh đạo kế tiếp "sẽ có nhiều điều để học hỏi từ những chiến lược thành công của ông Trọng, những chiến lược đã góp phần đáng kể vào sự trỗi dậy của Việt Nam và tính chính danh của Đảng Cộng sản Việt Nam."

Trả lời RFI Tiếng Việt ngày 19/07, ông Benoît de Tréglodé, Giám đốc nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược của Trường Quân sự Pháp (IRSEM), nói rằng sẽ "không có đoạn tuyệt", mà là "tiếp nối" chính sách của người tiền nhiệm.

----------