Tác Giả : Nhất Hùng

Nguồn: Diễn Đàn PSXH

Ngày đăng : 2024-10-12

Ngày 30-9, tàu cá QNg 95739TS cùng 10 ngư dân bị một nhóm người tràn lên tàu hành hung, cùng trong ngày, một tàu cá khác có số hiệu QNg 90659TS bị 1 tàu lớn ngăn cản, tịch thu tài sản, cả hai tàu cá VN đều đang hoạt động hoặc neo đậu trong vùng biển quần đảo Hoàng Sa. Ngư dân cho biết, các tàu này có cờ hiệu Trung Cộng

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam lên án mạnh mẽ hành vi truy đuổi và tấn công ngư dân Quảng Ngãi của lực lượng hải cảnh Trung cộng, gọi đây là "hành xử thô bạo". Theo thông báo, Bộ Ngoại giao VN cũng chính thức phản đối những hành vi này với đại sứ Trung Cộng tại Hà Nội. Thái độ này phản ánh sự bất bình của Việt Nam trước những hành động của Trung cộng khi họ liên tiếp vi phạm chủ quyền và quyền lợi của ngư dân Việt Nam tại vùng biển Hoàng Sa. Theo lời một nhà nghiên cứu nhận xét: “Các tàu chấp pháp của Trung cộng trên thực tế đã biến thành một lực lượng bán quân sự, được phép sử dụng mọi phương tiện sẵn có để buộc các nước láng giềng phải phục tùng”.

Có thể trong bối cảnh chính trị gần đây, nhà cầm quyền Hà Nội đang cố gắng mở rộng quan hệ với các nước Châu Âu và Hoa Kỳ. Ông Tô Lâm, Tổng Bí thư kiêm Chủ tịch nước tới thăm các nước Mỹ, Pháp, Ireland…và tham gia các diễn đàn quốc tế nên Bắc Kinh tăng cường các hoạt động sách nhiễu ngư dân VN, tăng cường các động thái quân sự và ngoại giao. Mục đích chính của Trung cộng là kiềm chế và gây sức ép lên nhà cầm quyền VN nhưng họ luôn giải thích rằng, ngư dân VN đã vi phạm “vùng biển Hoàng Sa”, vùng mà họ tự cho là thuộc chủ quyền của họ để làm nhẹ tầm quan trọng của các vụ tấn công vào ngư dân.

Đây chính là ý đồ che mắt dư luận quốc tế của họ. Những gì Bắc Kinh đang làm trên Biển Đông đều nằm trong chiến thuật vùng xám. Họ tăng áp lực về quân sự và ngoại giao để cản trở Hà Nội thực hiện chính sách “ngoại giao cây tre”, thực chất “cây tre” này trước đây ngả hẳn về phương Bắc nhưng nay Hà Nội muốn ngả ngả nghiêng nghiêng lúc Bắc lúc Tây.

Bắc Kinh dễ gì để yên cho “cây tre” này đong đưa, lủng lẳng. Ta có thể đoán được, Bắc Kinh sẽ tiếp tục áp dụng chiến lược kết hợp cả quyền lực cứng như tăng cường sự hiện diện quân sự, nhiều tập trận hơn trên biển đông, quyền lực mềm như gia tăng sức ép kinh tế, ngoài ra họ tiếp tục tạo áp lực, răn đe …không chỉ riêng với VN mà với cả các nước Đông Nam Á và nhất là tiếp tục chia rẽ khối Asian.

Bắc Kinh có chào mời Hà Nội hợp tác trong nhiều lĩnh vực kinh tế giữa bối cảnh họ đang bị phương Tây bao vây, cấm vận. Nếu Hà Nội quá ngả về Tàu, phương Tây cũng sẽ chẳng nhắm mắt làm ngơ cho VN lợi dụng họ, ngược lại, khi hơi ngả về Tây, bành trướng Bắc Kinh sẽ quấy rối nhiều mặt, về kinh tế, về xuất khẩu nông sản và nhất là chủ quyền trên Biển Đông. “Cây Tre” sẽ thế nào khi cơn lốc đối đầu giữa Tây-Tàu ngày càng lớn. Không khéo sẽ tróc gốc.

Trước sự việc hành hung, trấn áp ngư dân Việt Nam của Bắc Kinh, bộ ngoại giao VN vẫn giữ giọng điệu quen thuộc: “quan ngại - bất bình - kiên quyết phản đối, lên án và yêu cầu đừng tái diễn…” nhưng vẫn không có hành động cụ thể nào. Bộ ngoại giao Hoa Kỳ, EU, Philippines cũng có lên tiếng, gọi là phản đối nhưng theo chúng tôi, những hành động này chỉ có “tính ngoại giao”. Trung Cộng đã có nhiều hành động khiêu khích, thậm chí bằng vũ lực với Philippines trên biển, nhưng chẳng nhận bất cứ một hậu quả nào, thế thì tại sao họ lại ngưng thử thách quyết tâm của Philippines, Malaysia và Việt Nam, tại sao lại ngưng chính sách diều hâu trong ứng xử biển đông với các nước vừa nhỏ vừa yếu hơn họ rất nhiều. Tại sao không lợi dụng Hoa Kỳ đang bận rộn với cuộc bầu cử Tổng Thống để thâu tóm thêm các lợi ích chiến lược trên biển đông.

Với tình hình phức tạp của thế giới hiện nay, khi Mỹ và phương Tây đều bận tâm bận trí vào cuộc chiến “Nga xâm lược Ukraine và Cuộc chiến Trung Đông”, tại sao Bắc Kinh lại không lợi dụng để bành trướng để thách thức các nước láng giềng trong khu vực.

Trung cộng sẽ không bao giờ từ bỏ tham vọng độc chiếm Biển Đông và cũng sẽ không thành tâm biến COC thành hiện thực. (COC-Bộ Quy Tắc Ứng Xử Trên Biển Đông). Kỳ vọng COC được ký kết giữa các nước Asian với Trung Cộng thật xa vời không chỉ vì ý đồ bá quyền của Trung Cộng mà còn vì sự chia rẽ, ích kỷ, chỉ tính đến quyền lợi riêng của quốc gia, cụ thể như Campuchia.

Để đối phó với tình hình này, đã đến lúc nhà cầm quyền Hà Nội nên học cách đối phó với bành trướng Bắc Kinh của Philippines, nên công khai những sự cố, những tranh chấp những xô xát những thương tích do tàu của lực lượng hải cảnh Trung Quốc gây ra trước dư luận trong nước cũng như quốc tế thay vì giấu giếm, thỏa thuận giải quyết mọi xung đột với nhau trên Biển Đông một cách lén lút trong hậu trường như Hà Nội lâu nay vẫn làm, rõ ràng là Philippines đã được dân trong nước, được quốc tế chia sẻ sự quan tâm nhiều hơn, nhận được sự trợ giúp về tài chánh cũng như quân sự nhiều hơn, cụ thể như 500 triệu dollars tài trợ quân sự từ Mỹ, radar và tàu tuần tra từ Nhật, các thiết bị theo dõi phát hiện tàu tối tân từ Canada. Dĩ nhiên chiến lược này cũng gặp nhiều rủi ro, sẽ nhận nhiều phản ứng xấu từ Bắc Kinh nhưng chắc chắn Philippines sẽ hình thành được một chiến lược chống lại bành trướng của Bắc Kinh trong tương lai.

Đối phó với sự hung hãn của Bắc Kinh, Việt Nam cần phải có nhiều hợp tác song phương cụ thể hơn giữa các nước trong khu vực như Việt Nam và Philippines, bao gồm các cuộc tập trận chung. Ngoài hợp tác song phương giữa Philippines và Việt Nam, các nước Đông Nam Á có tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc ở Biển Đông, dù còn rất yếu, dù còn nhiều chia rẽ trong cách ứng xử với Bắc Kinh nhưng đã đến lúc nên xem xét khả năng thành lập một liên minh khu vực, một liên minh như vậy cũng có tính cách răn đe và có thể bảo vệ tốt hơn lợi ích của các quốc gia này ở biển Đông.

Cách tốt nhất, Việt Nam biết mình yếu hơn, biết không thể có công bằng trong giải quyết “song phương” với Tàu được, thế tại sao không công khai không minh bạch các hành vi hung hăng, xâm lược, bành trướng, bá quyền của Trung Cộng đối với chủ quyền lãnh hải cũng như sự an toàn của ngư dân VN trên Biển Đông.

Cần công khai, minh bạch cho dân biết, để tập hợp sức mạnh toàn dân, để vận động sự ủng hộ của quốc tế và cũng để Trung Cộng phải chùn tay.

----------