Tác giả : Tom Ozimek Biên dịch : Cẩm An

Nguồn: Báo Mai

Ngày đăng: 2023-06-20

Trong những năm qua, các dịch vụ thu thập dữ liệu cá nhân đã tích lũy thông tin có được thông qua giao dịch thương mại (commercially available information, CAI), trong đó bao gồm dữ liệu tiết lộ cao về hàng triệu công dân Mỹ, trong đó có dữ liệu về vị trí, điện thoại thông minh, và trình duyệt web.

Theo một báo cáo mới đây của Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia (ODNI) được công bố hôm 09/06, mặc dù phần nhiều dữ liệu có được thông qua giao dịch thương mại này là ẩn danh, nhưng có thể được “khử ẩn danh” (deanonymized) và được sử dụng để nhận dạng mọi người.



Theo báo cáo này, các cơ quan tình báo Hoa Kỳ thừa nhận đã mua số lượng lớn thông tin loại này và có thể khai thác để thu thập thông tin tình báo có giá trị về những người Mỹ cả tin.

Báo cáo này cảnh báo rằng tình trạng các cơ quan gián điệp thiếu các tiêu chuẩn và tiến trình xung quanh việc thu thập và xử lý dữ liệu này sẽ gây rủi ro cho quyền riêng tư và thậm chí là an toàn của mọi người.

Trong một diễn biến mới sau khi báo cáo này được công bố, Giám đốc Tình báo Quốc gia Avril Haines cho biết bà đã thành lập một ủy ban để đưa ra các khuyến nghị về cách mà các cơ quan gián điệp có thể sử dụng thông tin này.



“Với việc dung lượng dữ liệu có được thông qua giao dịch thương mại ngày càng tăng, tôi đã thành lập Ban Cố vấn Cao cấp về Thông tin có được thông qua giao dịch thương mại và yêu cầu họ đưa ra các khuyến nghị cho Cộng đồng Tình báo (IC) về cách thức và trong hoàn cảnh nào thì IC nên sử dụng loại thông tin này, và đặc biệt là, để phản ánh khuôn khổ hiện có nhằm bảo đảm bảo vệ quyền riêng tư và các quyền tự do dân sự,” bà Haines cho biết trong một tuyên bố hôm 14/06.

Bà Haines nói thêm rằng văn phòng của bà và rộng hơn nữa là cộng đồng tình báo hiện đang xem xét các khuyến nghị chính của báo cáo này và sắp xếp thực hiện.

Mối đe dọa ngày càng lớn



Báo cáo này thể hiện nỗ lực đầu tiên được biết đến của chính phủ nhằm thực hiện một cuộc đánh giá toàn diện về cách các cơ quan liên bang thu thập và sử dụng dữ liệu về người Mỹ mà họ có được thông qua giao dịch thương mại. Những dữ liệu này thường được thu thập mà người dân không hề hay biết.

Báo cáo nêu rõ: “Theo một cách mà dường như rất ít người Mỹ hiểu được, và thậm chí rất ít ai trong số họ có thể tránh được, CAI bao gồm thông tin thuộc thể loại và mức độ nhạy cảm về hầu hết mọi người mà trước đây chỉ có thể có được” dựa trên các khả năng thu thập thông tin tình báo nhắm mục tiêu, chẳng hạn như lệnh khám xét, nghe lén, và giám sát, vốn phải được xác nhận bằng các biện pháp như các lệnh của tòa án.

Sau khi Thượng nghị sĩ Ron Wyden (Dân Chủ-Oregon) yêu cầu bà Haines xem xét tất cả các giao dịch mua dữ liệu thương mại của các cơ quan tình báo, thì báo cáo này đã được công bố ra.



“Tôi đánh giá cao việc Giám đốc Tình Báo Quốc gia (DNI) Haines đã giữ lời hứa đứng ra thành lập nhóm đánh giá này và sau đó công bố kết quả công việc của họ,” ông Wyden nói trong một tuyên bố.

Một ban cố vấn, với danh tính đã được bôi đen, đã soạn thảo một báo cáo này.

Điểm mấu chốt rút ra từ báo cáo này là thông tin có được thông qua giao dịch thương mại đang trở thành một loại tài sản ngày càng có giá trị hơn để sử dụng trong lĩnh vực tình báo và điều này đặt ra một mối đe dọa ngày càng lớn đối với quyền riêng tư, các quyền tự do cá nhân, và kể cả an toàn cá nhân.

Mặc dù thông tin có được thông qua giao dịch thương mại có thể là ẩn danh, nhưng báo cáo trên cảnh báo rằng thông thường có thể “khử ẩn danh” cho thông tin đó và vì vậy có thể nhận dạng các cá nhân có liên quan. Thông tin này sau đó có thể được sử dụng để “gây phương hại cho thanh danh, sức khỏe tinh thần, hoặc an toàn thân thể của một cá nhân.”



Báo cáo cảnh báo rằng nếu như dữ liệu này rơi vào tay kẻ xấu, thì nó có thể dễ dàng được sử dụng để “tạo điều kiện cho hành vi tống tiền, theo dõi, quấy rối, và hạ nhục công khai.”

Hơn nữa, báo cáo nêu trên còn cảnh báo, nếu bị rơi vào tay kẻ xấu, thì dữ liệu này có thể dễ dàng được sử dụng để “tạo thuận lợi cho hành vi tống tiền, theo dõi, quấy rối, và làm bẽ mặt trước công chúng.”

Trong báo cáo, các tác giả đã kêu gọi các cơ quan tình báo Hoa Kỳ phát triển các chính sách và biện pháp bảo vệ tốt hơn xung quanh việc sử dụng dữ liệu đó để giải quyết mối đe dọa ngày càng tăng mà vấn đề này đặt ra.

Báo cáo khuyến nghị rằng CAI “ngày càng có giá trị đối với tình báo và ngày càng nhạy cảm đối với quyền riêng tư và các quyền tự do dân sự của cá nhân, do đó, Cộng đồng Tình báo Hoa Kỳ (IC) cần phát triển các chính sách tinh vi hơn để quản lý việc thu thập và sử dụng thông tin đó.”

Mặc dù không đưa ra khuyến nghị chính sách cụ thể nào, nhưng báo cáo đã nêu ra những thiếu sót, chẳng hạn như thiếu các tiêu chuẩn và thủ tục để thu thập và quản lý dữ liệu đó. Báo cáo cũng cảnh báo một sự thiếu minh bạch, đồng thời lưu ý rằng cộng đồng tình báo thậm chí không theo dõi những thông tin về người Mỹ mà họ mua.



Ông Wyden kêu gọi thực thi giám sát chặt chẽ hơn đối với việc thu thập và sử dụng những dữ liệu đó, đồng thời kêu gọi Quốc hội thiết lập các biện pháp bảo vệ.

“Đánh giá này cho thấy các chính sách hiện tại của chính phủ đã không đưa ra các biện pháp bảo vệ thiết yếu cho quyền riêng tư của người Mỹ, hoặc giám sát cách mà các cơ quan chính phủ mua và sử dụng dữ liệu cá nhân,” ông Wyden nói trong một tuyên bố, đồng thời cho biết thêm rằng tình trạng hiện tại có nghĩa là “có rất ít giới hạn có ý nghĩa đối với sự giám sát của chính phủ.”

“Quốc hội cần thông qua luật để đặt rào cản xung quanh việc mua hàng của chính phủ, kiềm chế các công ty tư nhân thu thập và bán dữ liệu này, và giữ thông tin cá nhân của người Mỹ không lọt vào tay kẻ thù của chúng ta,” ông Wyden cho biết.



Ông Wyden nói, “Quốc hội cần thông qua luật để áp đặt các giới hạn xung quanh việc mua dữ liệu của chính phủ, để hạn chế các công ty tư nhân thu thập và bán dữ liệu này, đồng thời tránh để cho thông tin cá nhân của người Mỹ lọt vào tay đối thủ của chúng ta.”

Tom Ozimek _ Cẩm An

----------