Tác giả : Susan Crabtree Biên dịch : Thủy Tiên

Nguồn: NTD Vn

Ngày đăng: 2023-07-17

Dân biểu Chris Smith (Cộng hòa - New Jersey) (thứ 3 từ trái sang) chào đón ông Bob Fu (thứ 4 từ trái sang) - Chủ tịch Hiệp hội Viện trợ Trung Quốc, bà Cảnh Hòa (thứ 5 từ trái sang) - vợ của luật sư nhân quyền và nhà bất đồng chính kiến Trung Quốc Cao Trí Thịnh, bà La Thắng Xuân (thứ 6 từ trái sang) - vợ của luật sư nhân quyền Trung Quốc Đinh Gia Hỉ, trước phiên điều trần trước một tiểu ban của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, tại Đồi Capitol, Washington, ngày 20/04/2023. (Ảnh: Alex Wong/Getty Images)

Trong các cuộc gặp với nhà lãnh đạo Mikhail Gorbachev hoặc các quan chức hàng đầu khác của Liên Xô, cố Tổng thống Mỹ Ronald Reagan thường rút trong túi ra một tờ giấy. Từ tờ giấy, ông đọc tên những người bất đồng chính kiến đang bị bỏ tù ở Liên Xô, sau đó vận động đòi thả tự do cho họ.

Các nhà hoạt động nhân quyền kể lại rằng thông lệ này đã tạo ra sự khó chịu đối với giới chức Liên Xô, đến mức họ thường phàn nàn với Ngoại trưởng Mỹ khi đó là ông George Shultz rằng việc ông Reagan liên tục tập trung vào các vi phạm nhân quyền của Liên Xô đang cản trở các lĩnh vực khác mà hai nước có thể đạt được tiến bộ ngoại giao.

Ông Bob Fu - nhà hoạt động tự do tôn giáo nổi tiếng, đã di cư từ Trung Quốc sang Hoa Kỳ vào năm 1996 - cho biết một số phụ tá của Tổng thống Reagan từng nói với ông rằng, những cuộc trao đổi căng thẳng đó là minh chứng cho sức mạnh của việc trực tiếp thách thức các hành vi vi phạm nhân quyền của chế độ độc tài, từ đó thúc đẩy cộng đồng quốc tế lên án.

“Tôi hy vọng tổng thống và phó tổng thống ở Tòa Bạch Ốc, bất kể đảng phái nào, cũng sẽ hành động giống như ông Reagan khi họ gặp gỡ trực tiếp hoặc trực tuyến với Trung Quốc”, ông Fu nói trong phiên điều trần trước một tiểu ban của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ vào hôm thứ 5 (06/07).

“Bằng cách đó [các quan chức Trung Quốc] có thể được nhắc nhở rằng điều này là nghiêm trọng, điều này là quan trọng”.

Đáng buồn thay, ông Fu nói, cả chính quyền hiện tại hay bất kỳ chính quyền nào khác kể từ thời ông Reagan đều không ưu tiên, không chú trọng các vi phạm nhân quyền một cách mạnh mẽ như vậy. Thay vào đó, khi nói đến Trung Quốc, phần lớn người ở Washington đã có 3 thập kỷ ngoảnh mặt làm ngơ.

Vào cuối tháng 05/1994, Tổng thống Clinton đã xóa bỏ một nguyên tắc chính sách đối ngoại trọng tâm của chính quyền ông; ông Clinton thông báo rằng ông quyết định “tách rời” (không liên kết) thương mại của Trung Quốc với hồ sơ nhân quyền của nước này.

Ông Clinton vẫn thừa nhận rằng Trung Quốc đang vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, nhưng để biện minh cho hành động đảo ngược chính sách như vậy, ông nói cần tập trung vào các lợi ích to lớn hơn của Mỹ.

Chính sách mới đã đặt Hoa Kỳ và các nước phương Tây khác vào một con đường hòa giải hơn với Bắc Kinh. Nó cũng mở đường cho việc Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO); và vào năm 2000, Hoa Kỳ đã trao cho Trung Quốc quy chế “quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn”, cho phép thực hiện thương mại tự do giữa hai nước.

Vào thời điểm đó, việc mở rộng quan hệ kinh doanh giữa Hoa Kỳ với Trung Quốc được cả lưỡng đảng đồng ý. Được dẫn dắt bởi Phòng Thương mại Hoa Kỳ, chính sách này cho phép các công ty Mỹ chuyển hoạt động sản xuất của họ sang Trung Quốc để tận dụng cơ sở sản xuất và nhân công giá rẻ.

“Tiền đề của chính sách này là nếu phương Tây mở cửa thị trường của chúng ta cho Trung Quốc, thì nền kinh tế và xã hội Trung Quốc sẽ tự do hóa và các nhà lãnh đạo [Đảng Cộng sản Trung Quốc] sẽ nhìn thế giới theo cách của phương Tây, coi trọng dân chủ, pháp quyền và nhân quyền”, ông Andrew Bremberg - người từng là đại diện của Tổng thống Donald Trump tại Văn phòng Liên Hợp Quốc - cho biết. "Chúng ta đã nhầm".

Thay vào đó, ông Fu nói trong phiên điều trần, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) ngày càng gia tăng kiểm soát và công dân Trung Quốc hiện phải chịu đựng thời kỳ bị đàn áp tồi tệ nhất kể từ Cách mạng Văn hóa của Mao Trạch Đông.

Trong vài năm trở lại đây, Mỹ đã thừa nhận tội ác diệt chủng của Trung Quốc đối với người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ, lên án việc nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình thắt chặt kiểm soát ở Hong Kong, đồng thời chỉ trích cuộc chiến của ông ấy đối với tôn giáo và những người bất đồng chính kiến.

Tuy vậy, những người ủng hộ nhân quyền vẫn kêu gọi Washington cứng rắn hơn với Bắc Kinh về các hành vi vi phạm nhân quyền của nước này và việc bỏ tù tùy tiện những người bất đồng chính kiến.

Câu chuyện đàn áp qua lời kể của gia đình hai luật sư nổi tiếng

Hôm thứ 5 (06/07), Dân biểu Chris Smith (Cộng hòa, New Jersey) - nhà hoạt động nhân quyền lâu năm - đã thúc giục Tổng thống Biden gặp gỡ bà Cảnh Hòa và bà La Thắng Xuân (những người vợ của hai nhà bảo vệ nhân quyền nổi tiếng đang bị Bắc Kinh giam giữ). Hai bà đã cung cấp lời khai đầy xúc động trước Hạ viện Mỹ vào sáng hôm đó về những cuộc đối đầu của chồng họ với ĐCSTQ, cũng như về việc chồng họ bị giam giữ và mất tích.

Ông Smith kêu gọi Bắc Kinh tiết lộ địa điểm và tình trạng của một số luật sư nhân quyền Trung Quốc - những người dám đại diện cho các nhóm tôn giáo thiểu số và những người bất đồng chính kiến khác, hoặc dám lãnh đạo các phong trào dân chủ ở Trung Quốc; các luật sư này hiện đang mất tích.

Hai người phụ nữ làm chứng rằng Tòa Bạch Ốc của ông Obama và ông Biden đã không liên lạc với họ để giúp đỡ giải quyết các vấn đề liên quan đến chồng họ, mặc dù họ đã nỗ lực trong nhiều năm.

“Điều đó phải thay đổi”, ông Smith nói. Ông cũng cam kết sẽ đề xuất dự luật mới, trong đó yêu cầu chính quyền ông Biden phải báo cáo trước Quốc hội về những nỗ lực nhằm gây áp lực buộc Trung Nam Hải trả tự do cho tất cả các tù nhân lương tâm.

Chồng của bà Cảnh Hòa là luật sư Cao Trí Thịnh - người 3 lần được đề cử giải Nobel Hòa bình, được mọi người gọi là “Lương tri của Trung Quốc” (China’s conscience). Ông Cao đã bị bỏ tù và bị tra tấn trong hơn một thập kỷ; hiện không ai, ngay cả gia đình ông, biết được ông còn sống hay đã chết.

“Hoa Kỳ phải đứng lên chống lại ĐCSTQ và tuyên bố rằng chúng ta sẽ không bỏ qua hay coi nhẹ những tội ác này”, ông Smith nói.

Chồng của bà La Thắng Xuân là luật sư Đinh Gia Hỉ. Ông Đinh và ông Hứa Chí Vĩnh - một luật sư nhân quyền khác - hồi đầu tháng này đã nhận án tù giam hơn một thập kỷ vì tội “lật đổ chính quyền”.

Ông Đinh và ông Hứa là các nhà lãnh đạo của Phong trào Công dân Mới - một phong trào ủng hộ việc công dân Trung Quốc đòi được hưởng các quyền công dân và pháp quyền nêu trong hiến pháp Trung Quốc, bao gồm Điều 35. Điều 35 quy định rằng “công dân của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được hưởng quyền tự do ngôn luận, báo chí, hội họp, lập hội, diễu hành và biểu tình”.

Trong hồi ký của mình có tên “Một Trung Quốc công bằng hơn” (A China More Just) (xuất bản tại Hoa Kỳ năm 2007), luật sư Cao Trí Thịnh đã ca ngợi đức tin Cơ đốc của mình cùng những lời dạy về đạo đức và lòng trắc ẩn; những điều đó đã giúp ông kiên cường bảo vệ các nhóm tôn giáo thiểu số khác và những người bất đồng chính kiến trên khắp Trung Quốc.

Luật sư Cao Trí Thịnh, người từng được Bộ Tư pháp Trung Quốc công nhận là “1 trong 10 luật sư giỏi nhất đất nước”, đã chọc giận ĐCSTQ vào năm 2005 bằng cách thay mặt các học viên Pháp Luân Công gửi thư ngỏ tới chính quyền Bắc Kinh. Pháp Luân Công (còn gọi là Pháp Luân Đại Pháp) là môn tu luyện tinh thần rất phổ biến ở Trung Quốc vào những năm 1990, đến nỗi mà ĐCSTQ coi môn tu luyện này như một mối đe dọa to lớn và tiến hành đàn áp tàn bạo môn tập vào năm 1999.

 Bà Trì Lệ Hoa (Chi Lihua), một học viên Pháp Luân Công, và con gái Từ Hâm Dương (Xu Xinyang) cầm những bức ảnh (trước và sau khi bị bức hại) của ông Từ Đại Vi (Xu Dawei), chồng của bà Trì và cha của cô Từ, tại Tòa nhà Văn phòng Thượng viện Russell trên Đồi Capitol, Washington, Mỹ, ngày 23/07/2018. (Ảnh: Jennifer Zeng/The Epoch Times)

Năm 2005, ĐCSTQ tước bằng và đóng cửa công ty luật của luật sư Cao. Ông trốn đến vùng đông bắc Trung Quốc, nơi mà khi đó ông đang giúp đỡ các học viên Pháp Luân Công - những người nói rằng lực lượng an ninh của chính quyền đã tra tấn họ.

Đầu năm 2006, Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết luật sư Cao đã thoát khỏi trong gang tấc một vụ ám sát mà cảnh sát mật Trung Quốc thực hiện. Sau đó, ông Cao đã phát động một cuộc tuyệt thực với sự tham gia của người dân ở 29 tỉnh tại Trung Quốc và những người ủng hộ ở nước ngoài; một số người Trung Quốc đã bị bỏ tù vì tham gia hoạt động này.

Tháng 08/2006, khi đến thăm gia đình em gái mình, ông Cao đã mất tích. Ông chính thức bị bắt vào cuối năm đó, bị kết tội lật đổ chính quyền và bị kết án 3 năm tù. Một thẩm phán đã thay thế bản án bằng việc để ông bị quản chế trong 5 năm sau khi ông nhận một số tội. Nhưng sau đó, ông Cao đã rút lại lời nhận tội đó và công khai từ bỏ ĐCSTQ; ông đã viết thư ngỏ gửi tới Quốc hội và Nghị viện châu Âu kêu gọi tẩy chay Thế vận hội 2008 ở Bắc Kinh.

Tháng 02/2009, luật sư Cao bị các nhân viên an ninh Trung Quốc bắt giữ. Ông được trả tự do vào năm 2017, nhưng sau đó lại bị các đặc vụ bắt cóc và không có tin tức gì trong gần 6 năm. Năm 2009, vợ và con của ông trốn sang Hoa Kỳ - nơi cho họ tị nạn khẩn cấp.

Trong nhiều năm, Quốc hội và Bộ Ngoại giao Mỹ đã đưa ra một số tuyên bố kêu gọi Bắc Kinh trả tự do cho luật sư Cao hoặc tiết lộ ông còn sống hay đã chết; và nếu còn sống, ít nhất hãy cho phép các quan chức đại sứ quán Hoa Kỳ đến thăm ông.

“Tôi rất lo lắng”, bà Cảnh Hòa, vợ của ông Cao, nói vào hôm thứ 5 (06/07). Bà đã cố gắng kìm nén nước mắt. “Gần 6 năm trôi qua, không những không có lệnh bắt giữ mà còn không có đơn vị hay tổ chức nào chịu trách nhiệm về vụ bắt cóc anh Cao. Không ai nhìn thấy anh ấy, không ai nghe thấy giọng nói của anh ấy, và không ai xác nhận rằng anh ấy vẫn còn sống trên thế gian này”.

Kể từ năm 2012, bà Cảnh cho hay, bà đã yêu cầu được gặp ông Biden để thảo luận về trường hợp của chồng mình, cả trong nhiệm kỳ tổng thống và khi ông giữ chức phó tổng thống, nhưng đều không có kết quả. Bà cũng đã thúc giục ông Biden đề cập đến vụ việc của luật sư Cao trong các cuộc gặp với ông Tập - điều mà bà tin rằng đã chẳng bao giờ được thực hiện.

Bà La Thắng Xuân - vợ của luật sư Đinh Gia Hỉ, người đã trốn thành công sang Mỹ vài năm trước - vào hôm thứ 5 (06/07) cũng làm chứng rằng “không có công lý” ở Trung Quốc, vì ĐCSTQ đã nhiều lần vi phạm Hiến pháp và luật pháp của chính họ để bịt miệng và tra tấn các luật sư nhân quyền và các nhà hoạt động xã hội dân sự.

“Không có công lý hay công bằng nào — chỉ có sự cai trị độc tài để duy trì quyền lực thối nát của họ”, bà phát biểu trong phiên điều trần.

Bà La cảnh báo các công ty Hoa Kỳ hãy thận trọng khi kinh doanh ở một quốc gia vô luật pháp, không tôn trọng các tiêu chuẩn pháp lý quốc tế như Trung Quốc, nơi họ có thể bị giam giữ một cách tùy tiện hoặc tệ hơn.

Dù căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington đang tăng cao, nhưng Hoa Kỳ vẫn sở hữu rất nhiều đòn bẩy kinh tế để có thể gây áp lực lên Trung Quốc về vấn đề nhân quyền. Ông Bremberg lưu ý rằng các khoản đầu tư của Hoa Kỳ và phương Tây vào các doanh nghiệp Trung Quốc đang giúp ĐCSTQ củng cố quyền lực và tạo điều kiện cho họ thực hiện các hành vi vi phạm nhân quyền; do vậy, đây là điều mà Washington cần đánh giá lại.

“Việc ĐCSTQ thỏa sức phạm những tội ác này cho đến nay mà không bị trừng phạt là điều không được phép kéo dài”, ông nói.

Theo The Epoch Times
Thủy Tiên biên dịch

----------