Tác giả : Nhung Lam

Nguồn: Diển ĐànTrái Chiều

Ngày đăng: 2023-10-28

Tin từ Insider News: “Một người lính Ukraine tới Washington để giải thích về cuộc chiến. Anh ta nói các chính trị gia Hoa Kỳ không nhận ra rằng phần lớn nguồn tài trợ thực sự là nằm ở Hoa Kỳ”.

Tác giả: Charles R. Davis
Wed, October 25, 2023

---------------------

Người lính này tên là Vitalij Boiko, hiện đang phục vụ trong Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine. Anh ta nói với Insider tại Đài tưởng niệm Washington, nơi trước đó có khoảng 150 nhà hoạt động tham dự hội nghị thượng đỉnh vận động ủng hộ Ukraine ở Washington: “Bây giờ tôi đang đi nghỉ vì tôi sẽ ra tiền tuyến cùng lữ đoàn trong hai tuần nữa. Tại Đài tưoơng niệm nơi đây, các nhà tổ chức đã trương một lá cờ xanh vàng lớn nhất thế giới”.

Vitalij Boiko cho biết anh ta đang gặp gỡ các thành viên Quốc hội để chia sẻ quan điểm của mình về cuộc chiến và lý do tại sao anh ấy cho rằng nền quốc phòng của đất nước mình vẫn đáng được hỗ trợ.

Anh nói: “Nó rất hữu ích và thú vị vì không ai biết rằng sự giúp đỡ tài chính cho Ukraine không trực tiếp đến Ukraine. Họ nghĩ rằng họ đã đưa rất nhiều tiền trực tiếp cho Ukraine và họ không thể biết số tiền đó hiện ở đâu. Nhưng số tiền đó không chuyển thẳng đến Ukraine. Nó vẫn ở Hoa Kỳ. Chỉ có thiết bị cũ mới chuyển thẳng đến Ukraine, và điều đó là chưa đủ khi chúng ta có một chiến tuyến rộng lớn, hơn 10.000 km2."

Bản tin trên đã dẫn chứng một cái link của CSIS (Center for Strategic and International Studies - Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế), có tựa đề: The Past, Present, and Future of U.S. Assistance to Ukraine: A Deep Dive into the Data. đăng ngày September 26, 2023 do Elizabeth Hoffman, Jaehyun Han, và Shivani Vakharia biên tập, đề cập đến những thắc mắc chủ yếu vể viện trợ của Mỹ cho Ukraine

- Elizabeth Hoffman hiện là giám đốc phụ trách các vấn đề của quốc hội và chính phủ, đồng thời là thành viên của CSIS.

- Jaehyun Han là trợ lý nghiên cứu của Phòng thí nghiệm iDeas tại CSIS.

- Shivani Vakharia là phó giám đốc phụ trách các vấn đề quốc hội và chính phủ tại CSIS.

Trong bài hỏi đáp này, có những mục liệt kê số tiền trợ giúp Ukraine đã được chi ra sao, (tính cho đến ngày 26 tháng 9, là ngày bài hỏi đáp này được công bố). Dịch ra tiếng Việt như sau:

Quốc hội đã thông qua bốn gói chi tiêu nhằm ứng phó với cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine - tổng cộng 113 tỷ USD. Khoản tiền 113 tỷ USD bao gồm tài trợ cho các cơ quan và văn phòng, đồng thời cung cấp sự hỗ trợ rất cần thiết trong các lĩnh vực thiết bị quân sự, hỗ trợ người di cư và người tị nạn, năng lượng và chống lại thông tin sai lệch.

Cho đến nay, (26 tháng 9), Bộ Quốc phòng (DOD) đã nhận được phần lớn - 54,7%, tương đương 61,8 tỷ USD - trong số tiền phân bổ cho bốn gói bổ sung. Bộ Quốc phòng đã nhận được nhiều tài trợ nhất trong mỗi chu kỳ bổ sung, từ 47% đến 63% mỗi lần. Khoản tiền lớn thứ hai thuộc về Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) với 32,3% số tiền được phân bổ. Chỉ 8,8% tổng số tiền được phân bổ đã được chuyển đến Bộ Ngoại giao - chủ yếu để hỗ trợ người tị nạn và tài trợ quân sự nước ngoài. Số tiền còn lại được phân bổ cho các cơ quan chính phủ khác của Hoa Kỳ chỉ chiếm chưa đến 5% tổng số. Bộ Thương mại và Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Hoa Kỳ là hai cơ quan duy nhất không được phân bổ kinh phí sau lần bổ sung đầu tiên.

Không, điều quan trọng cần lưu ý là không phải toàn bộ số tiền tài trợ này đều đến Ukraine. Một phần lớn nguồn tài trợ này đang được chi tiêu ở Hoa Kỳ hoặc cho nhân sự Hoa Kỳ. Ví dụ: trong bốn khoản bổ sung, hơn 421 triệu USD đã được chi cho các nghĩa vụ quân sự để trả lương cho quân đội Hoa Kỳ đang chuẩn bị hoặc hiện đang được triển khai ở Châu Âu. Các quỹ bổ sung đã được phân bổ để trả lương và chi phí tại các cơ quan trong chính phủ liên bang, bao gồm Bộ Tư pháp, Kho bạc và Năng lượng cho các hoạt động như thực thi lệnh trừng phạt và điều tra tội phạm chiến tranh.

Phần lớn việc chuyển giao vũ khí và thiết bị cho Ukraine được thực hiện dưới sự quản lý của Tổng thống (PDA). Điều này cho phép Hoa Kỳ rút vũ khí và thiết bị trong kho để nhanh chóng cung cấp các vật phẩm quốc phòng trong thời kỳ khủng hoảng. Các gói bổ sung đã phân bổ 25.93 tỷ USD để bổ sung lượng dự trữ đã cạn kiệt theo PDA. Số tiền này không chỉ được sử dụng để phục hồi cơ sở công nghiệp quốc phòng của Hoa Kỳ mà còn mang lại cho Bộ Quốc phòng cơ hội mua sắm các thiết bị hiện đại và tiên tiến hơn.

Ngoài ra, số tiền được phân bổ trong bốn gói bổ sung đã được dùng để hỗ trợ các quốc gia khác trong khu vực bị ảnh hưởng bởi cuộc xâm lược toàn diện của Putin vào Ukraine. Thông qua USAID, Hoa Kỳ đã cung cấp 300 triệu USD để giúp Moldova thoát khỏi sự phụ thuộc hoàn toàn vào năng lượng của Nga.

Mặc dù Quốc hội nắm quyền quản lý hầu bao nhưng chính quyền có đặc quyền quyết định cách thức chuyển tiền vào các tài khoản rộng hơn trừ khi luật pháp có quy định khác. Điều này cho phép cơ quan điều hành có toàn quyền quyết định về cách phân bổ vốn trong tài khoản.

Ví dụ: trong khoản phân bổ bổ sung thứ hai cho Ukraine dưới tiêu đề “Mua sắm tên lửa cho Quân đội”, dự luật nêu rõ “450 triệu USD, sẽ được sử dụng cho đến ngày 30 tháng 9 năm 2025, để ứng phó với tình hình ở Ukraine và các chi phí liên quan”. Trách nhiệm cuối cùng là của Quân đội, quyết định sẽ dùng số tiền đó để chi cho loại nào và số lượng bao nhiêu.

Vì bốn gói phân bổ bổ sung hướng nguồn tài trợ đến hơn nửa tá sở và ban ngành nên mỗi đơn vị phải theo dõi và báo cáo cách họ sử dụng kinh phí. Điều này khiến việc có được bức tranh toàn cảnh về cách chính quyền bắt buộc phải hỗ trợ trở nên phức tạp.

Cục Chính trị - Quân sự của Bộ Ngoại giao duy trì một trang web toàn diện nêu chi tiết cách thức hỗ trợ an ninh trị giá 44.4 tỷ USD cho Ukraine. USAID đã công khai một báo cáo trước Quốc hội nêu chi tiết cách chi tiêu 13 tỷ USD hỗ trợ ngân sách trực tiếp cho chính phủ Ukraine được phân bổ trong ba khoản bổ sung đầu tiên. Tuy nhiên, thông tin chi tiết có thể khó tìm.

Viện Kinh tế Thế giới Kiel có trụ sở tại Đức theo dõi các hạng mục viện trợ rộng rãi được cam kết dành cho Ukraine từ các quốc gia tài trợ. Nó cũng xếp hạng các nhà tài trợ về tính minh bạch dữ liệu. Hoa Kỳ không có thành tích đặc biệt tốt so với các quốc gia đối tác, với số điểm 2.9 trên 5, nằm ở mức thấp nhất trong thang điểm. Có hai nguyên nhân chính dẫn đến điều này - một là việc thiếu một trang web chuyên dụng để theo dõi sự hỗ trợ và thiếu dữ liệu có sẵn thường xuyên về tổng số hỗ trợ mà chính phủ Hoa Kỳ dành cho Ukraine.

Điều này cần được khắc phục. Trong khi Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao và USAID công bố thông tin về nghĩa vụ tài trợ bổ sung tương ứng của họ, nỗ lực tập trung hóa dữ liệu này và làm cho dữ liệu này dễ truy cập hơn sẽ được hoan nghênh.

Nhung Lam
26/10/2023

----------