Nguồn: The Guardian

Ngày đăng: 2023-11-26

Tân tổng thống Argentina Javier Milei có biệt danh là ‘El Loco’ đã giành chiến thắng vang dội ở Argentina khiến các chuyên gia cho rằng đã làm lộ ra mức độ thất vọng của phe Cọng Sản Peronist

Những ngôi sao sáng của phe cực hữu toàn cầu đang vui mừng trước Chiến thắng bầu cử ấn tượng của Javier Milei ở Argentina mà các chuyên gia dự đoán sẽ biến thủ đô Buenos Aires thành một thành phố vui chơi giải trí mới cho phe dân túy cực hữu.

Donald Trump và Jair Bolsonaro dẫn đầu cuộc vui sau khi người đồng minh Argentina của họ đã thắng hơn 3 triệu phiếu bầu trên đối thủ của mình là Bộ trưởng tài chính Sergio Massa vốn theo chủ nghĩa Peronist (XHCN) trong cuộc bầu cử tổng thống vào Chủ Nhật 19 tháng 11 vừa qua. Cựu tổng thống Mỹ dự đoán Milei sẽ “thực sự khiến Argentina vĩ đại trở lại” trong khi cựu tổng thống Brazil hoan nghênh cuộc chiến thắng vì “sự trung thực, tiến bộ và tự do” này. Các nhà hoạt động phái Bolsonarista và Mileísta dự đoán chiến thắng của Milei sẽ là chiến thắng đầu tiên trong bộ ba cuộc chinh phục của cánh hữu sẽ chứng kiến Trump và Bolsonaro giành lại quyền lực vào năm 2024 và 2026.

Trong cuộc phỏng vấn đầu tiên sau chiến thắng hôm thứ Hai, Milei tuyên bố ông sẽ tới Mỹ và Israel - nơi ông đã hứa sẽ chuyển đại sứ quán Argentina từ Tel Aviv đến Jerusalem - trước khi tuyên thệ nhậm chức vào ngày 10 tháng 12, cùng với cấp phó cực kỳ bảo thủ của ông, Phó Tổng thống đắc cử Victoria Villarruel.

Bolsonaro thông báo rằng ông sẽ tham dự lễ nhậm chức của Milei ở Buenos Aires và đăng đoạn phim về cuộc gọi video thân mật với tổng thống đắc cử của Argentina. “Tôi thực sự hạnh phúc,” Bolsonaro nói với Milei, nhà kinh tế học theo chủ nghĩa tự do cấp tiến. Cựu lãnh đạo Brazil nói thêm: “Bạn có một công việc lớn ở phía trước… và đó là một công việc vượt ra ngoài Argentina”. “Gracias!” Milei trả lời.

Không giống như Bolsonaro, một chính trị gia chuyên nghiệp đóng giả là người ngoài cuộc chống chính quyền để giành quyền lực vào năm 2018, Milei là một người mới thực sự bước vào thế giới chính trị. Sinh ra ở Buenos Aires vào năm 1970, ông chơi trong ban nhạc cover Rolling Stones và nổi tiếng với tư cách là một chuyên gia kinh tế mồm mép trên truyền hình Argentina trước khi được bầu vào quốc hội năm 2021 cho đảng tự do Libertad Avanza (Những tiến bộ tự do) của ông. Tính cách lanh lợi của Milei, những lời bộc phát thô bạo trên màn ảnh và kiểu tóc theo phong cách Britpop đã củng cố danh tiếng của anh với cái biệt danh “El Loco” (Người điên).

Từ Bogotá và Santiago đến Lisbon và Madrid, các nhân vật cực kỳ bảo thủ khác đều bày tỏ sự vui mừng trước chiến thắng vang dội của Milei trước Massa theo đường lối ôn hòa, với sự cách biệt 14,47 triệu / 11,51 triệu phiếu bầu.

André Ventura, lãnh đạo Chega cực hữu của Bồ Đào Nha! ca ngợi “cuộc đấu tranh bảo vệ xã hội” của Milei và Matteo Salvini, lãnh đạo Liên đoàn cực hữu của Ý, đã gửi lời chúc mừng. Santiago Abascal, lãnh đạo đảng cực hữu Vox của Tây Ban Nha, cho biết Milei đã mở ra “con đường tương lai và hy vọng… cho người dân Argentina và toàn bộ châu Mỹ Latinh”.

Tổng thống Hungary, Katalin Novák, chúc mừng Milei về một “chiến thắng vĩ đại”.

Ở Nam Mỹ, chính trị gia cực kỳ bảo thủ người Chile, José Antonio Kast đã chúc mừng Milei vì “chiến thắng vang dội” của ông, viết: “Việc tái thiết Argentina bắt đầu ngay bây giờ”.

Thượng nghị sĩ Colombia María Fernanda Cabal gọi chiến thắng của Milei là một chiến thắng vì “sự tỉnh táo, lẽ phải [và] hy vọng về sự tái sinh của Argentina”. “Một lần nữa cánh tả suy thoái của Mỹ Latinh đã bị đánh bại.”

Sergio Moro, thượng nghị sĩ Brazil từng là bộ trưởng tư pháp của Jair Bolsonaro, đã tweet: “Argentina đã vô địch hai kỳ World Cup liên tiếp”.

Ariel Goldstein, một học giả người Argentina nghiên cứu về cánh hữu dân túy ở Mỹ Latinh, cho biết ông kỳ vọng Buenos Aires sẽ trở thành nơi gặp gỡ của các thành viên phe cực hữu toàn cầu và tổ chức phiên bản của Diễn đàn Madrid, một hội nghị thượng đỉnh “chống cộng” cánh hữu được thành lập vào năm 2020. bởi một thinktank liên kết với Vox.

Khi những lời tri ân cánh hữu đổ về, quy mô chiến thắng của Milei trở nên rõ ràng. Người nổi tiếng trên truyền hình đã gây chấn động chính trị khi đánh bại đối thủ Peronist của mình ở 21 trong số 23 tỉnh của Argentina và suýt giành chiến thắng ở Buenos Aires, một thành trì của Peronist, nơi Massa chiếm 50,89% phiếu bầu so với 49,1% của Milei.

Tại Córdoba, nơi Milei tổ chức cuộc biểu tình cuối cùng trong chiến dịch tranh cử của mình, nhà tự do có mái tóc hoang dã đã đánh bại đối thủ của mình với tỷ lệ phiếu bầu 74,28% trên 25,71%. Ở Mendoza, kết quả là 71,42% trên 28,57%.

Tuy nhiên, đối với tất cả sự hưng phấn của cánh hữu, các chuyên gia cảnh báo không nên coi cuộc bầu cử của Milei là dấu hiệu của một sự thay đổi lớn mang tính bảo thủ trong nền chính trị Argentina.

Yanina Welp, một nhà khoa học chính trị người Argentina từ Trung tâm Dân chủ Albert Hirschman, cho biết các vấn đề chiến tranh văn hóa và chính trị bản sắc có thể đã ảnh hưởng đến một số công dân, nhưng các cử tri chủ yếu muốn trừng phạt những người theo chủ nghĩa Peronist vì đã dẫn dắt Argentina vào một trong những cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ.

“Massa là bộ trưởng kinh tế, và đất nước có lạm phát [gần] 150% và gần một nửa đất nước đang sống trong nghèo đói. Vì vậy, khá dễ hiểu việc dân bác bỏ hiện trạng”, Welp nói. “Không chỉ ủng hộ Milei hay chương trình của Milei, đây là [một cuộc bỏ phiếu] chống lại những người theo chủ nghĩa Peronist và chính phủ hiện tại.”

Shila Vilker, người đứng đầu công ty tư vấn Trespuntozero, không chắc liệu Milei đã thắng hay Massa thua (về mặt chính trị) trong cuộc bầu cử bởi vì, là một bộ trưởng tài chính mà không có khả năng lo toan đuợc kinh tế của người dân, nên rất nhiều cử tri đã đổ lỗi cho chính phủ của ông về tình trạng kinh tế khốn khổ của họ. Vilker tin rằng điều chắc chắn là vì Massa đã thất bại vì đã không đạt được kết quả nào trong nổ lực tạo ra “chiến dịch gây sợ hãi” để cử tri rời xa Milei bằng cách bôi lọ Milei như là một kẻ lập dị độc tài không ổn định về mặt cảm xúc.

“Mọi người đã chọn thay đổi,” Vilker nói. “Ý tưởng về sự thay đổi đã thắng tư tưởng nên duy trì nếp sống cũ, họ đã vượt qua được mọi loại sợ hãi, dù đó là cái sợ đã biết hay cái chưa biết.”

Khát vọng thay đổi cháy bỏng đó đã được thể hiện rõ ràng xung quanh Đài tưởng niệm mang tính biểu tượng của Buenos Aires vào tối Chủ nhật, khi hàng nghìn cử tri của Milei tụ tập để nâng ly chúc mừng một chương mới và vô cùng khó đoán trong lịch sử đất nước họ.

“Tôi nghĩ mọi người cảm thấy nhẹ nhõm vì cuối cùng sự thay đổi cũng đã đến. sự lựa chọn kia (Massa) là không tốt, chúng tôi cần thay đổi và nhanh chóng.” Justine Navarra Beber, 19 tuổi, người đang tham dự cuộc biểu tình chính trị đầu tiên của cô, cho biết.

Roman Neveira, một lập trình viên 23 tuổi vẫy lá cờ Argentina lớn màu xanh trắng khi các tài xế chạy ngang qua hét lên khẩu hiệu của Milei: “Viva la libertad, carajo!” (Vạn tuế tự do, đồ trời đánh!).

“Tôi rất hạnh phúc và nhẹ nhõm. Mọi thứ đã xuống dốc ở Argentina trong một thời gian dài. Việc một người khác như Milei, người không nói chuyện như một chính trị gia và có những ý tưởng tuyệt vời, đã đứng ra làm điều gì đó mang lại cho tôi hy vọng”, Neveira nói.

Một người vui tính khác, Marcelo Álvarez, đã thổi phồng cuộc bầu cử của Milei như một sự từ chối hoàn toàn xứng đáng đối với các chính trị gia ích kỷ mà ông ta đổ lỗi đã hủy hoại hàng triệu sinh mạng. “Họ chẳng để lại gì cho mọi người và giờ chúng tôi đã thắng”, ông chủ doanh nghiệp nhỏ 60 tuổi cười rạng rỡ.

Mặc dù vậy, Álvarez vẫn không chắc tương lai sẽ ra sao dưới thời Milei, một người mới vào nghề chính trị khét tiếng thất thường. Các kế hoạch của Milei bao gồm bãi bỏ ngân hàng trung ương, đô la hóa nền kinh tế và các biện pháp thắt lưng buộc bụng sâu sắc mà nhiều nhà kinh tế lo ngại có thể làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng ở Argentina.

Đồng tác giả : Tom Phillips ở Rio de Janeiro, Josefina Salomón và Facundo Iglesia ở Buenos Aires, ở Madrid, Sam Jones ở Brussels và Lili Bayer

----------