Liên Âu họp thượng đỉnh bàn việc kết nạp Ukraina, Hungary kiên quyết phản đối
| Tác giả : Trọng Thành | Nguồn: RFI | Ngày đăng: 2023-12-14 |
Hôm nay, 14/12/2023, Liên Hiệp Châu Âu mở thượng đỉnh – kéo dài hai ngày - với trọng tâm là mở thủ tục đàm phán kết nạp Ukraina và hỗ trợ tài chính Kiev. Mọi quyết định của Liên Âu về chủ đề này đòi hỏi sự đồng thuận của tất cả 27 quốc gia thành viên. Cho đến nay, Hungary kiên quyết phản đối.
Ảnh tư liệu : Chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen (T) và tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tại Kiev, Ukraina, ngày 08/04/2022. © Adam Schreck / AP
Nhiều lãnh đạo và nhà ngoại giao châu Âu đã có mặt tại Bruxelles từ tối hôm qua, để chuẩn bị cho các cuộc thảo luận hứa hẹn sẽ rất căng thẳng, dự kiến có thể kéo dài đến sau ngày thứ Sáu 15/12. Tối hôm qua, tại Oslo, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensy một lần nữa cảnh báo : ‘‘Không có sự hậu thuẫn của phương Tây, Ukraina không thể thắng’’ trong cuộc chiến chống xâm lược Nga.
Sáng hôm nay, trước cuộc họp thượng đỉnh tại Bruxelles, thủ tướng Hungary Viktor Orban khẳng định dứt khoát ‘‘bất luận thế nào cũng không thể mở đàm phán kết nạp Ukraina, vì các điều kiện không bảo đảm’’. Lãnh đạo Hungary cũng bác bỏ khoản viện trợ mới của khối 27 nước cho Kiev, dự kiến 50 tỉ euro. Đặc phái viên Daniel Vallot từ Bruxelles cho biết thủ tướng Hungary đang bị cáo buộc tiếp tay cho tổng thống Nga khi ngăn chặn thủ tục mở đàm phán kết nạp Ukraina :
‘‘Để biện minh cho quan điểm của mình, thủ tướng Hungary khẳng định Liên Âu đi quá nhanh, Ukraina chưa sẵn sàng cho việc gia nhập, với lý do như tình trạng tham nhũng còn quá nặng nề, và đồng thời nếu kết nạp Ukraina, Liên Âu có nguy cơ rơi vào tình trạng mất cân bằng và bất ổn đặc biệt về mặt tài chính. Kết luận mà chính quyền Budapest đưa ra là thay vì việc kết nạp Ukraina làm thành viên đầy đủ của Liên Hiệp Châu Âu, Liên Âu có thể xem Kiev là ‘‘đối tác chiến lược’’.
Các luận điểm nói trên của Hungary đã bị các đối tác của Ukraina trong Liên Âu bác bỏ, trước hết là chủ tịch Ủy Ban Châu Âu. Bà Ursula von der Leyen khẳng định Ukraina – do đã có những nỗ lực thực sự - xứng đáng được Liên Âu mở các đàm phán để kết nạp, bao gồm đàm phán về bảo vệ các cộng đồng thiểu số, từng là một trong các chủ đề mà thủ tướng Hungary đưa ra để phản bác việc kết nạp Ukraina.
Các đối tác của Ukraina trong Liên Hiệp Châu Âu khẳng định cần gửi đi một thông điệp tích cực cho Ukraina, đang cần được ủng hộ chống lại cuộc xâm lăng của Nga, và nếu như việc mở đàm phán gia nhập bị từ chối, thì đây sẽ là một ‘‘mónquà Noel’’ tặng cho tổng thống Nga Putin. Thủ tướng Viktor Orban, lãnh đạo Liên Âu duy nhất có quan hệ gần gũi với tổng thống Nga, cũng bị nhiều nhà quan sát cáo buộc muốn tiếp tay cho điện Kremlin trong hồ sơ này.’’
Liên Âu cố thuyết phục Hungary
Vẫn về nỗ lực đạt đồng thuận trong Liên Âu về Ukraina, theo AFP, chủ tịch Hội Đồng Châu Âu Charles Michel, chủ tọa của thượng đỉnh, cho biết là ông ‘‘sẽ gặp thủ tướng Hungary và sẽ toàn tâm toàn ý để đạt được các kết quả tích cực’’. Về phần mình, Ủy Ban Châu Âu đề xuất tiến trình đàm phán kết nạp chia làm hai giai đoạn. Giai đoạn thứ nhất là quyết định về nguyên tắc tại Bruxelles cuối tuần này, và giai đoạn thứ hai là vào năm tới, khi đó, khối 27 nước sẽ xác định lịch trình cụ thể.
Theo một số nhà ngoại giao, khối 27 nước đang cố tìm ra được giải pháp vừa cho phép trấn an Ukraina, vừa đáp ứng một phần đòi hỏi của Hungary. Một quan chức lãnh đạo châu Âu, xin ẩn danh, nhận định : ‘‘thủ tướng Hungary là lãnh đạo châu Âu kỳ cựu nhất’’, và ‘‘ông ấy biết chính xác cần phải làm gì để không rơi vào tình trạng bị cô lập hoàn toàn’’. Ngày hôm qua, thủ tướng Orban bác bỏ kịch bản ‘‘Hungary chia tay với Liên Âu’’ (Huxit), và báo trước là sẽ tìm cách thuyết phục thêm nhiều nước ủng hộ lập trường của Budapest.
----------