Tác giả : Kim Nguyễn

Nguồn: Nhận Định Thời Cuộc

Ngày đăng: 2024-02-06

Trong suốt hơn 2 tháng nay, lực lượng Houthis đã tấn công vào quân đội Hoa Kỳ tại Trung Đông tới hơn 170 lần mà Biden đã có một sự im lặng khó hiểu. Cuối cùng, sau khi một tiền đồn của Hoa Kỳ bị ném bom, gây tử thương cho 3 quân nhân, Biden đã phải hành động. Bắt đầu từ Thứ Sáu ngày 2/2/2024, Không Lực Hoa Kỳ đã khởi động hàng loạt cuộc tấn công vào hơn 85 địa điểm của lực lượng phiến quân Houthis tại Iraq, Syria, Yemen và Jordan.

Khi cuộc chiến Israel-Hamas leo thang thì hoạt động của phiến quân Houthis do nhà nước Iran tài trợ và huấn luyện tại vùng Vịnh cũng tiếp tục leo thang. Phiến quân Houthis đã tấn công vào một số tàu chở hàng vận chuyển trên Biển Đỏ, hoạt động giao thương trên đường biển này đã bị giảm. Biển Đỏ là tuyến đường vận chuyển hàng hải quan trọng nhất thế giới, nối liền Á Châu với Âu Châu.

Các cuộc tấn công trên Biển Đỏ là một vấn đề nghiêm trọng, đã có một số công ty vận chuyển hàng hải lớn như Maersk, BP và MSC Mediterranean đã tạm ngưng hoạt động qua vùng biển này. Sự bất ổn chính trị tại Biển Đỏ đã bắt buộc nhiều thương thuyền phải đổi hành trình, phải xử dụng đường biển đi vòng qua Phi Châu, tốn kém hơn và mất nhiều thời gian hơn. New York Post cho hay từ đầu tháng Giêng năm nay, con số thương thuyền vận chuyển qua Biển Đỏ đã giảm tới 52%, chỉ còn lại 2.69 triệu tấn hàng được vận chuyển mỗi ngày. Nhiều chuyên gia nhận định rằng hoạt động của phiến quân Houthis trên Biển Đỏ là do Iran chủ động nhằm thay đổi cuộc chiến giữa Israel và Hamas.

Chính phiến quân đã tuyên bố họ tấn công vào quân đội Hoa Kỳ để áp lực Hoa Kỳ ngừng yểm trợ cho Israel và buộc Israel phải ngưng chiến. Nhà bình luận Bill Roggio đã khẳng định “Gây bất ổn trên Biển Đỏ là mục tiêu của Iran nhằm buộc Hoa Kỳ phải thuyết phục Irael chấm dứt cuộc chiến chống Hamas. Đây là thắng lợi lớn cho Iran, chứng tỏ rằng quốc gia này có khả năng ảnh hưởng tới chính trị tại Trung Đông.”

Cuối tháng 9 vừa qua, Cố Vấn An Ninh Quốc Gia Jake Sullivan khẳng định “Khu vực Trung Đông hiện nay yên ổn hơn hai thập niên qua.” Cố Vấn An Ninh Quốc Gia này đã đánh giá sai tình hình Trung Đông vì chỉ một tuần sau đó, ngày 7/10/2023 khủng bố Hamas đã tràn qua biên giới Israel, giết hại hơn 1,200 người và bắt cóc đem theo hàng trăm người nữa. Thủ Tướng Israel cam kết sẽ tiêu diệt Hamas, và chiến tranh đã thực sự xảy ra, không phải chỉ tại Gaza mà đã lan rộng tới nhiều khu vực khác.

Một số chuyên gia và chính giới cho rằng tấn công vào Houthis hay bất cứ một lực lượng nào do Iran bảo trợ thì vẫn chỉ là hăm dọa chứ không giải quyết được vấn đề, bài toán vẫn còn nguyên vẹn. Nhà nước Iran đã khẳng định sẽ đáp trả nếu Hoa Kỳ tấn công vào lãnh thổ của họ. Iran là một cường quốc, sức mạnh quân sự được Global Firepower và Business Insider xếp hạng 14 trong số 137 quốc gia trên thế giới. Iran là quốc gia lớn nhất tại vùng Vịnh, sản xuất được vũ khí tên lửa và máy bay không người lái, cộng thêm ưu thế về địa dư với biên giới 2,400 km giáp với biển và một liên minh hùng hậu, những điều kiện này giúp tăng cường sức mạnh quân sự cho Iran.

Năm 1979, thời cựu TT Carter đã xảy ra vụ Iran chiếm giữ Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ tại Tehran và bắt 52 nhân viên ngoại giao làm con tin trong 444 ngày. Các nhà ngoại giao Algeria đã làm trung gian trong cuộc thương lượng với Iran trong suốt năm 1980 tới đầu năm 1981. Cuối cùng cuộc thương lượng đã thành công, Iran đã thả các con tin vào ngày 20/1/1981, ngay sau khi cựu TT Reagan nhậm chức.

Hoa Kỳ có thể giành được chiến thắng nếu chiến tranh với Iran xảy ra? Nhà bình luận Jordan Cohen của báo The Hill phân tích rằng “Nếu Hoa Kỳ dựa vào sức mạnh của hải lục không quân để nhanh chóng đánh bại Iran sẽ là một quyết định sai lầm. Iran có quân đội mạnh nhất trong khu vực, có khả năng gây tổn thất đáng kể cho đối phương. Iran sở hữu một kho vũ khí khổng lồ, với tên lửa hành trình tầm xa 600 dặm, có hệ thống phòng không tầm ngắn và tầm xa, tên lửa phòng không, 3,000 tên lửa đạn đạo, 6,000 quả mìn hải quân và máy bay không người lái.“ Jordan Cohen nhấn mạnh rằng “Chiến lược của Iran chống lại Mỹ là làm chậm tốc độ chiến tranh, tấn công vào ý chí của các nhà lãnh đạo và công chúng Hoa Kỳ. Thêm vào đó Iran còn có thể phong tỏa eo biển Hormuz, cửa ngõ lưu thông nguồn dầu sản xuất của khối OPEC.” Iran có khả năng gây ảnh hưởng tới đường vận chuyển trên Biển Đỏ, thực tế là đường hàng hải này gần như đang bị đóng cửa.

Một số nhà quan sát tình hình Trung Đông cho rằng, nếu cuộc chiến giữa Hoa Kỳ với Iran xảy thì đó sẽ là một cuộc chiến tàn khốc dẫn tới Đệ Tam Thế Chiến.

Israel là một quốc gia nhỏ bé được thành lập vào năm 1948. Kể từ ngày lập quốc tới nay, Israel phải dựa vào thế mạnh của đồng minh Hoa Kỳ để tồn tại. Các Tổng Thống Hoa Kỳ luôn tôn trọng cam kết của Hoa Kỳ với Israel và họ hiểu rằng nếu không có đồng minh Hoa Kỳ thì Israel sẽ bị những quốc gia láng giềng Hồi Giáo xóa khỏi bản đồ thế giới. Khi Barack Obama làm Tổng Thống, ông ta đã công khai có thái độ không thân thiện với Israel, trong khi đó lại cố gắng tạo dựng mối quan hệ tốt với Iran, một quốc gia thù nghịch của Hoa Kỳ.

Tháng 7 năm 2015, Obama đã ký thỏa thuận hạt nhân với Iran (Iran Nuclear Agreement) nhưng Iran đã không thực hiện những điều cam kết trong thỏa thuận này, và hiện nay Iran đã có đủ Uranium cấp độ 60%, và có thể chế tạo được 3 quả bom hạt nhân trong một thời gian ngắn. Đầu năm 2016, một thành viên trong nội các Obama đã thừa nhận trên CBS News rằng chính quyền Obama đã chuyển 1.7 tỷ Dollars cho Iran để chuộc tự do cho 4 công dân Hoa Kỳ.

Còn Biden thì sao? Biden được biết tới là một Tổng Thống bù nhìn, chỉ là người thực hiện chính sách của Obama. Kể từ ngày nhậm chức, Biden đã ký hàng loạt sắc lệnh đảo ngược chính sách của cựu TT Trump, thay vào đó là những chính sách tệ hại như bỏ ngỏ biên giới, giết chết ngành năng lượng, gỡ bỏ lệnh trừng phạt với Iran, . . . Biden cũng chuyển 6 tỷ Dollars cho Iran để đổi lấy 5 người Mỹ bị Iran giam giữ.

Cựu TT Trump đã có chính sách cứng rắn với Iran, đã thẳng tay sát hại trùm khủng bố Soleimani của Iran, và lệnh trừng phạt của cựu TT Trump đã làm kiệt quệ nền kinh tế Iran. Tài liệu của viện United States Institute of Peace cho hay từ năm 2018 tới 2021, cựu TT Trump đã áp đặt hơn 1,500 lệnh trừng phạt đối với Iran và các công ty hoặc cá nhân nước ngoài làm ăn với Iran. Iran là quốc gia có nguồn tài nguyên phong phú, dầu mỏ là mạch sống của Iran. Lợi tức từ xuất cảng dầu đã đem lại cho Iran 41 tỷ Dollars vào năm 2016. Sau khi bị Hoa Kỳ trừng phạt, lợi tức này đã giảm xuống khoảng 8 tỷ Dollars cho năm 2019 và năm 2020 chỉ còn 2.5 tỷ Dollars.

Tuy nhiên tới thời Biden, một số lệnh trừng phạt Iran được gỡ bỏ và chính quyền Biden đã không áp đặt tất cả các lệnh trừng phạt đúng mức. Điều này đã tạo cơ hội cho Iran xuất cảng dầu và Trung Cộng là khách hàng lớn nhất. Nền kinh tế của Iran đã được vực dậy từ việc xuất cảng dầu, đã thu được 41 tỷ Dollars vào năm 2021 và 54 tỷ Dollars cho năm 2022.

Một thất bại lớn nhất của Biden trong lãnh vực ngoại giao là cuộc rút quân thảm bại tại Afghanistan. Biden đã gấp rút bỏ rơi Afghanistan, bỏ rơi đồng minh và ngay cả công dân Hoa kỳ và binh lính cũng không kịp di tản. Thủ đô Kabul và toàn lãnh thổ Afghanistan bị rơi vào tay Taliban vào đầu tháng Tám năm 2021. Sự vắng mặt của Hoa Kỳ tại Afghanistan đã giúp nhà nước Iran và những lực lượng khủng bố có thêm cơ hội phát triển.

Biden đã sai lầm khi đưa phiến quân Houthis ra khỏi danh sách khủng bố mà họ đã bị cựu TT Trump trừng phạt. Thêm vào đó, trong tài khóa 2024, Biden đã chi 51 triệu Dollars cho quỹ cứu trợ tỵ nạn của Liên Hiệp Quốc (UNRWA) tại Palestine do Hamas điều hành. Tới nay đã có một số thành viên Hamas bị cáo buộc có liên hệ tới vụ tấn công vào lãnh thổ Israel ngày 7/10/2023. Sau vụ tấn công khủng bố này, Hoa Kỳ và Anh Quốc cùng một số quốc gia Âu Châu đã quyết định ngưng đóng góp cho quỹ cứu trợ UNRWA. Trong một cuộc phỏng vấn trên Fox News, Dân Biểu Cộng Hòa Michael McCaul đã xác định rõ ràng: “Chính cựu TT Trump đã cắt tài trợ cho quỹ UNRWA vì quỹ này thực sự đã hỗ trợ cho Hamas.”

Cuối năm 2020, trước khi chấm dứt nhiệm kỳ, cựu TT Trump đã giúp cho Israel có cơ hội xây dựng ngoại giao với một số quốc gia Trung Đông qua Hiệp Định Abraham. Tới thời Biden, ông ta lại không có sự liên hệ tốt với Israel và Ả Rập Saudi là hai quốc gia quan trọng trong việc duy trì hòa bình tại Trung Đông. Quyết định sai lầm này đã dẫn tới hậu quả bất ổn tại Trung Đông hiện nay.

Rõ ràng Biden luôn luôn sai trong những chính sách lớn của Hoa Kỳ như cựu Bộ Trưởng Quốc Phòng Quốc Gia Robert Gates thời Obama đã khẳng định “Biden đã sai lầm trong hầu hết các chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia trong 4 thập niên qua.”

Kim Nguyễn
February 6, 2024

----------